شايد تاكنون نام بوم كسب و كار را شنيده باشيد كه جزو ملزومات اصلي براي راه‌اندازي يك كسب و كار و استارتاپ است. اما جالب است بدانيد مفهوم ديگري به نام بوم ديجيتال ماركتينگ يا Digital Marketing Canvas داريم كه در اين مطلب مي‌خواهيم بيشتر درباره اين مفهوم، مزايا و ويژگي‌هاي آن صحبت كنيم.براي اينكه بخواهيد كسب و كار يا استارتاپي را شروع كنيد بايد براي خود يك مدل كسب و كار مشخص داشته باشيد و براساس آن پيش برويد و بخش‌هاي مختلفي كه به اطلاعات نياز داريد مشخص كنيد. اين مدل در واقع مشخص مي‌كند كه كسب و كار شما بر چه اساسي استوار است و پيش مي‌رود.
مدل كسب و كار (بيزينس مدل) چيست؟گاهي دو اصطلاح طرح كسب و كار با مدل كسب و كار اشتباه مي‌شود. در واقع بيزينس مدل (Business Model) الگوي فعاليت تجاري و درآمد شما را نشان مي‌دهد. اينكه قرار است چه ارزش‌هايي براي مشتريان داشته باشيد تا بتوانيد در ازاي آن پول در بياوريد. در واقع اين مدل مسير حركتي شما را در كسب و كارتان نشان مي‌دهد و مشخص مي‌كند در هر بخش به چه چيزهايي نياز داريد.در مدل كسب و كارتان بايد به جواب سوالاتي چون مخاطبان هدف، ارزش پيشنهادي براي مشتريان، نحوه كمك كردن به آنها، روش‌هاي جذب مشتري، مدل درآمدزايي، روش‌هاي توزيع و ترويج محصولات، روش‌هاي هزينه كردن، برنامه‌هاي بازاريابي و… بپردازيد. اما به طول كلي در مدل كسب و كار خود بايد سه بخش زير را در نظر داشته باشيد:
هر چيزي كه ارزش‌آفرين باشد: اين بخش مي‌تواند مواردي چون طرح توليدي، مواد اوليه، فرايندهاي توليد، منابع انساني، منابع مالي و…روش‌هاي مختلف براي ارائه و فروش ارزش‌هاي پيشنهادي: در اين بخش به روش‌هاي بازاريابي و تبليغات، توزيع خدمات و محصولات، برنامه‌هاي فروش، خدمات پس از فروش و… پرداخته مي‌شودهر چيزي كه به پرداخت مشتري ارتباط دارد: در اين بخش نيز بايد سراغ استراتژي‌هاي قيمت‌گذاري، روش‌هاي پرداختي، انواع روش‌هاي فروش مانند نقد، شرايط و… برويد.بوم كسب و كار BUSINESS CANVAS چيست؟بعد از اينكه مدل كسب و كارتان را مشخص كرديد بايد يك ديد كلي و جامع از تمام بخش‌هاي مهم كسب و كارتان داشته باشيد. اين موضوع روي بوم كسب و كار يا بوم مدل كسب و كار مشخص مي‌شود. در واقع اين بوم تصويري كلي و شفاف از بخش‌هاي مختلف كسب و كار به خودتان، سرمايه‌گذاران و تيم كاري ارائه مي‌كند.بوم كسب و كار يك طرح پازل‌گونه دارد كه از قرارگيري ۹ بخش مهم و كليدي در كنار هم تشكيل شده است. در ادامه به بخش‌هاي مختلف اين بوم مي‌پردازيم.
بخش‌بندي مشتريانارتباط با مشتريانكانال‌هاارزش پيشنهاديفعاليت‌هاي كليديهمكاران كليديمنابع كليديجريان درآمديساختار هزينه‌هااين ۹ بخش در سه گروه كلي خواستني بودن، امكان پذير بودن و پايدار بودن قرار مي‌گيرد كه در ادامه به آنها مي‌پردازيم.
خواستني بودن (بخش بندي مشتريان، ارتباط با مشتريان و كانال‌هاي توزيع): در اين قسمت بايد سراغ بخش‌بندي يا سگمنتيشن (Segmentation) مشتريان برويم و ببينيم با چه گروهي از مخاطبان و مشتريان مواجه هستيم. در اين بخش ارزش پيشنهادي براي هر گروه مشخص مي‌شود و بررسي مي‌كنيم كه چه كانال‌هايي را بايد براي انتقال محتوا و پيام خود انتخاب كنيد. ضمن اينكه محتواي هر بخش از مشتريان مي‌تواند متفاوت باشد.امكان‌پذير بودن (فعاليت‌هاي كليدي، همكاران كليدي و منابع كليدي): در اين قسمت وضعيت امكان‌سنجي اجراي كسب و كار و مدل مشخص شده بررسي مي‌شود. بايد در اين مرحله ببينيد منابع كليدي و تعيين‌كننده شما چه مواردي هستند و چه فعاليت‌هاي كليدي‌اي توسط مديران و همكاران كليدي و تاثيرگذار بايد انجام شود. اين قسمت بيشتر به اتفاقاتي مربوط مي‌شود كه شايد خيلي ديده نمي‌شود ولي مواردي چون استخدام افراد مناسب يا استفاده درست از ابزار مي‌تواند به نفع شما باشد.پايدار بودن (جريان درآمدي و ساختار هزينه‌ها): تمامي موارد در اين بخش به پول و موارد مالي خلاصه مي‌شود. شما بايد بررسي كنيد براي ثابت نگه‌داشتن روند فعاليت خود بايد چه جريان درآمدي داشته باشيد و چه هزينه‌هايي بايد انجام دهيد تا هميشه بتوانيد سرپا باشيد.بوم بازاريابي ديجيتال چيست؟اما داشتم بوم يا Canvas فقط به راه‌اندازي كسب و كار و استارتاپ خلاصه نمي‌شود و شما در بازاريابي ديجيتال نيز مي‌توانيد از بوم مخصوص استفاده كنيد. بوم بازاريابي ديجيتال (Digital Marketing Canvas) در واقع مشابه همان بوم مدل كسب و كار است با اين تفاوت كه در اين بوم، تمام راهكارها، برنامه‌ها، ابزارها، ايده‌ها، اهداف و به صورت كلي وضعيت كلي پلن ديجيتال ماركتينگ شما در يك تصوير جامع نشان مي‌دهد. در اين بوم نيز بخش‌هاي مختلفي وجود دارد كه البته تعداد اين بخش‌ها گاهي از بوم كسب و كار بيشتر و گاهي كمتر است كه در ادامه نمونه‌هاي آن را ارائه مي‌دهيم.
مزاياي استفاده از بوم ديجيتال ماركتينگبعد از اينكه بوم كسب و كار خود را آماده كرديد، بايد وارد برنامه‌هاي تبليغاتي و بازاريابي خود شويد. از آنجايي كه بازاريابي ديجيتال جزو جدانشدني كسب و كارهاي امروزي است، بنابراين بايد بوم ديجيتال ماركتينگ را نيز تدوين كنيد. نكته مهم اينجاست كه اين بوم براساس مدل كسب و كار شما تعريف مي‌شود و در غير اين صورت نمي‌توانيد كمپين‌هاي خود را پياده‌سازي كنيد.براساس بوم ديجيتال ماركتينگ اهداف، استراتژي‌ها، مشتريان و نحوه ارتباط با آنها، ارزش پيشنهادي، ماموريت، چشم‌انداز، درآمد، وضعيت بازار، شاخص‌هاي كليدي عملكرد و روش‌هاي حفظ مشتريان مشخص مي‌شود.
ويژگي‌ها و خصوصيات بوم ديجيتال ماركتينگ چيست؟هر بومي كه براي بازاريابي اينترنتي تدوين مي‌شود بايد ويژگي و خصوصيات مشخصي داشته باشد كه در ادامه به اين موارد اشاره مي‌كنيم.
سادگي: بوم ديجيتال ماركتينگ بايد به ساده‌ترين شكل ممكن تمامي وضعيت كمپين‌هاي شما را در بخش‌هاي مختلف نشان دهد.سرعت: يكي از مهمترين ويژگي‌هاي اين بوم سرعت آن در طراحي، تست و تكرار است.سازگاري: بوم بازاريابي ديجيتال بايد با ديگر ابزارهاي استراتژي‌هايي كه براي كسب و كار خود داريد سازگاري داشته باشد.نمونه بوم ديجيتال ماركتينگنمونه بوم ديجيتال ماركتينگ انواع مختلفي دارد و يكي از كامل‌ترين موارد نمونه‌‌اي است كه ۱۰ بخش دارد.
مأموريت: در اين قسمت بيانيه ماموريت و هدف اصلي كسب و كار و برنامه‌هاي ديجيتال ماركتينگ مشخص مي‌شود.اهداف و چشم‌انداز: در اين قسمت بايد مشخص كنيم كه چه اهداف بلند مدتي داريم و قرار است به كجا برسيم.برند: در اين بخش مشخص مي‌كنيم كه برند ما از منظر عمومي چه جايگاهي دارد و درباره آن توضيحات كاملي ارائه مي‌كنيم.اكتساب: در اين بخش براي جذب مخاطبان از طريق كانال‌هاي مختلف اقدام مي‌كنيم.ارزش پيشنهادي: بايد بگوييم كه ارزش پيشنهادي و مزاياي رقابتي كسب و كار ما چيست و چرا مشتريان بايد به سمت ما بيايند.معرفي به ديگران: بايد دنبال راهكارهايي باشيم كه كاربران ما را به ديگران معرفي كنند.مخاطبان هدف: بايد بررسي كنيم محصولات و خدمات ما مناسب كدام طيف از مخاطبان و نيازهاي‌شان است.فعال‌سازي: در اين قسمت اولين تجربه كاربر از محصول ما اندازه‌گيري و ارزيابي مي‌شود.درآمد: بايد رفتار مشتريان را تحليل كنيم و ببينيم چه مواردي منجر به افزايش درآمد ما مي‌شد.حفظ مشتري: حفظ مشتري نسبت به جذب مشتري جديد هزينه كمتري دارد و در نتيجه بايد دنبال راه‌كارهاي نگه‌داشتن مشتريان باشيم.جمع بنديبوم كسب و كار و بوم ديجيتال ماركتينگ ارتباط بسيار نزديكي با هم دارند و بعد از مشخص كردن مدل كسب و كار و بوم آن بايد بوم خود را براي بازاريابي ديجيتال مشخص كنيد. در بوم كسب و كار تصويري جامع كلي و از بخش‌هاي مهم و كليدي كسب و كارتان خواهيد داشت. در بوم ديجيتال ماركتينگ نيز سراغ تصويري جامع و كامل از برنامه‌هاي بازاريابي اينترنتي، ابزارها، استراتژي‌ها، كمپين‌ها و… خواهيد داشت.
بازدید:
